Podczas picia napojów alkoholowych czy zażywania narkotyków wiele osób nie myśli o konsekwencjach. Bardzo często w nagłówkach portali społecznościowych czy programach telewizyjnych pojawiają się doniesienia o przestępstwach popełnionych w stanie nietrzeźwości.

Pozostawanie w chwili popełnienia przestępstwa pod wpływem alkoholu lub narkotyków nie jest podstawą do zwolnienia z odpowiedzialności karnej i kary czy uznaniem obywatela za osobę niepoczytalną i nie jest okolicznością łagodzącą.

Tym samym ustawodawca ustanawia równy obowiązek ponoszenia odpowiedzialności karnej przez osoby, które popełniły przestępstwo, bez względu na rodzaj upojenia (alkoholowego, narkotykowego czy toksycznego) oraz stopień upojenia (łagodne, umiarkowane czy ciężkie).

Pobicia pod wpływem alkoholu - stopień nietrzeźwości.

Stopień nietrzeźwości przy popełnianiu przestępstwa jest różny. Często sprawcy w stanie silnego upojenia alkoholowego będą twierdzić, że w ogóle nie pamiętają jak popełnili przestępstwo, ani co było przyczyną ich działania. Nadużywanie napojów alkoholowych i środków odurzających lub innych substancji odurzających zmniejsza samokontrolę człowieka, rozwija niestabilność moralną i bezkrytyczność w doborze środków do osiągania różnych celów antysocjalnych.

Przy zwykłym upojeniu fizjologicznym nie ma kryterium medycznego － choroby psychicznej, a zatem nie ma podstaw do uznania osoby za niepoczytalną. Odurzenie fizjologiczne nie powoduje tych istotnych zmian w stanie psychicznym człowieka, które są charakterystyczne dla zaburzeń psychicznych. Konieczne jest uwzględnienie faktu, że osoby same i z własnej woli doprowadzają się do stanu nietrzeźwości, mając świadomość negatywnego wpływu alkoholu, narkotyków lub innych substancji odurzających na swoje zachowanie. Praktyka wskazuje, że nawet w stanie głębokiego upojenia człowiek nie traci zdolności do pełnego rozumienia istoty popełnianych czynów i kierowania nimi.

W konsekwencji przy popełnianiu przestępstw w stanie upojenia istnieje nie tylko medyczne, ale i prawne kryterium niepoczytalności. Co więcej, w takich przypadkach stan świadomości osoby jest tak oczywisty, że nie ma potrzeby nawet zlecania badań sądowo-psychiatrycznych. Policja przestrzega jednak wszystkich stosownych przepisów, aby przeprowadzić prawidłową procedurę zatrzymania.

 W praktyce sądowej, choć rzadko, zdarzają się jednak przypadki, w których na podłożu chronicznego alkoholizmu występują ciężkie choroby psychiczne － biała gorączka, halucynoza alkoholowa itp. Pod wpływem takich chorób osoba może popełnić czyn społecznie niebezpieczny w stanie, w którym nie jest świadoma swoich działań (lub zaniechań) lub nie może ich kontrolować. W takich przypadkach osobę uznaje się za niepoczytalną i nie podlega ona odpowiedzialności karnej. Prawo karne kodeksowe.

Stan ten może wystąpić nie tylko u uporczywych alkoholików, ale nawet u osób, które nie cierpią na alkoholizm. W praktyce zdarzają się przypadki, gdy pod wpływem różnych niesprzyjających okoliczności － fizycznego lub psychicznego wyczerpania, przeciążenia nerwowego i innych niesprzyjających okoliczności, nawet przy niewielkim użyciu alkoholu i narkotyków, dochodzi do tak poważnych zaburzeń psychicznych (tzw. upojenia patologicznego), gdy człowiek nie zdaje sobie sprawy ze swoich działań (bierności) lub nie może nimi kierować. Osoby takie, poddane sądowej ocenie psychiatrycznej, zostają uznane za niepoczytalne.

W życiu każdego człowieka mogą wystąpić okoliczności siły wyższej, które prowadzą do niepożądanych konsekwencji.

Poniżej przedstawiamy przypadek z naszej praktyki pobicia pod wpływem alkoholu.

Młodzi ludzie zebrali się i pili piwo (dwulitrowa butelka na cztery lub pięć osób (nie dało się ustalić dokładniej). Później jeden z grupy, działając na własną rękę (bez uzgodnienia z innymi wspólnikami), widząc przechodzącego, złapał go, wyrwał mu z rąk torbę z jedzeniem i butelkę wódki i próbował uciec. Ofiara rzuciła się w pościg, a część jej towarzyszy podążyła za nią (motywowana, jak tłumaczyli, tzw. instynktem stadnym). Doszło do bójki, w wyniku której „przyjaciele orędowników” zostali pociągnięci do odpowiedzialności karnej. Również w tym przypadku, opierając się na zeznaniach świadków (osób, które nie brały udziału w awanturze) oraz na zeznaniach samych oskarżonych, w śledztwie i u oskarżyciela publicznego upierano się, że chuligańskich wybryków dopuszczono się w stanie nietrzeźwym. Podczas obrony sąd zgodził się z argumentacją i wyłączył z zarzutu stan upojenia alkoholowego oraz wymierzył karę 2 lat ograniczenia wolności bez skierowania do zakładu poprawczego.

Można zatem stwierdzić, że sam fakt spożywania alkoholu w określonym czasie przed popełnieniem inkryminowanego czynu nie oznacza, że w chwili popełnienia przestępstwa konkretny podejrzany (oskarżony) znajdował się pod wpływem alkoholu i podlega odpowiedzialności karnej za przestępstwo, pod warunkiem wystąpienia takiej okoliczności obciążającej.

Prawa przy zatrzymaniu przez policje

W związku z tym można poradzić Państwu, po pierwsze, aby nie przyznawać się do winy za czyn (przestępstwo), jeśli są Państwo pewni, że w chwili popełnienia przestępstwa nie byli Państwo w stanie nietrzeźwości, niezależnie od zeznań innych osób, a po drugie, aby zawsze korzystać z pomocy adwokata w celu ochrony swoich praw w postępowaniu karnym.

Nasze ostatnie publikacje

Ile bierze adwokat za reprezentowanie w sądzie - aktualny koszt adwokata

Ile kosztuje adwokat w sprawie o narkotyki

Warunkowe umorzenie postępowania karnego za jazdę po alkoholu

Jak wygląda sprawa karna w sądzie? Jak się nie stresować.

Jakie są różnice pomiędzy bójką a pobiciem?